May 2 2024 | 3:03

Aisia eta Kultura

Euskara euskal hauteskundeetan

Jesus Carames

18ko apirilaren 2024a | 6:30etan.

Euskal Herriko hauteskundeak baino egun batzuk lehenago, euskara ardatz bihurtu da bai telebistako eztabaidetan, bai alderdi ezberdinetako hauteskunde programan. Erabilera linguistiko soiletik haratago doan gai honek kultur identitatearen, hezkuntza-politikaren eta lan-eskubideen inguruko gaiak biltzen ditu, eskualdeko tentsio eta dinamika politikoen ikuspegi orokorra eskainiz.

Astearte honetan, ETB2n lehendakarigai guztiekin egin dute telebistako lehen eztabaida, eta markatu dute Euskarazko eztabaidetan hautagai batzuk lehenago ez egotea, hasiera batean gaztelaniazko formatuaren lehentasuna duelako. Eztabaida hauetarako hizkuntza aukeratzea ez da hutsala, euskarak euskal testuinguru politiko eta sozialean duen konplexutasuna eta garrantzia islatuz.

Euskararen sustapenean dibergentziak

Euskara, EAJ eta EH Bildu bezalako alderdi abertzaleek aktiboki sustatzen duten arren, PP eta Vox bezalako alderdien kritikak jasaten ditu, haiek "inposizio linguistikotzat" jotzen dutena salatzen baitute. Kritika hauek lanpostu publikoetarako euskarazko eskakizunetan oinarritzen dira bereziki, Vox eta PPren ustez baldintza horiek hizkuntza ez dakitenei enplegu publikorako sarbidea mugatzen dietela eta talentuaren hustuketa sustatzen dute.

Gainera, EH Bilduk proposatzen du euskara hezkuntza sisteman modu aktiboagoan sartzea, “gutxiago dutenei euskara gehiago eskaintzea”, eta horrek ikuspegi inklusibo eta hedakorra proposatzen du ikasleen biztanleria osoaren hizkuntza gaitasuna indartzeko. Proposamen honekin batera, Euskararen Eskuratze eta Euskal Kulturaren Transmisiorako Institutu bat sortzea da, euskara ikastera bideratutako hezkuntza baliabideak indartu nahi dituena.

PNV: Euskararen sustapenean inklusioa eta aniztasuna

EAJk, bere aldetik, euskararen irisgarritasunera bideratzen ditu bere proposamenak, doako ikaskuntza sustatuz eta hezkuntza-eskaintzak hainbat talde demografikori egokituz, migratzaileei eta sektore zehatzetako langileei, hala nola ostalaritza eta merkataritza, besteak beste. Gainera, alderdiak euskara eguneroko bizitzako esparru gehiagotan txertatu nahi du, hala nola kirolean eta teknologia berrietan, euskal gizartean hizkuntzaren presentzia handiagoa bermatzeko.

PSE-EE eta Elkarrekin Podemos: Ikuspegi alternatiboak

PSE-EEk ingeles osagai handia duen “hirueletasun” baten alde egiten du, hizkuntza hezkuntzaren ikuspegi globalizatuago bat islatuz, euskara hezkuntza sisteman txertatzearen alde egiten jarraituz. Elkarrekin Podemos Alianza Verdek, bere programan ardatz zehatzik gabe, ikasleak hizkuntzaz bereizten ez dituen hezkuntza eredu eleaniztun bat proposatzen du, euskararen integrazio arinago eta ez formalagoa sustatuz.

Gehitu: Malgutasuna eta lan-laguntza

Sumarrek neurri berritzaileak proposatzen ditu, hala nola, ordaindutako lan baimenak euskara ikasteko, hizkuntza ikasten saiatzean langileek izan ditzaketen denbora eta oztopo ekonomikoak aintzat hartzen dituen ikuspegi praktikoa islatuz. Ikuspegi honek euskara ikastea erraztu ez ezik, hizkuntza lan eskubideen eta garapen profesionalaren testuinguru zabalagoan txertatzen du.

Albiste gehiago