Bildu bero-bero dago EAJren ertzean

Euskadin hegemoniarako borroka areagotu egiten da

Bizkaia bihurtzen da hauteskunde lehia estu baten eszenatokia, non Bilduk EAJren nagusitasun historikoa auzitan jartzen duen. Euskal panorama politikoan aldaketa nabarmenek markatutako hauteskundeetan, Eusko Alderdi Jeltzaleak (PNV) bere nagusitasun ia hautsezina mehatxatuta ikusi du goranzko EH Bilduk. Eskualdeko politikaren aldaketa honek euskal hautesleen ideologia eta lehentasunen aldaketa ez ezik, bere zuzendaritza politikoaren egituran ere islatzen du.

Hamarkadetan zehar, EAJ izan da nagusi Euskadinbaina Azken hauteskunde emaitzek bilakaera bat iradokitzen dute eskualdeko kontzientzia politikoan. 370,500 botorekin EAJk alderdi bozkatuena izaten jarraitzen duen arren., lau eserleku galtzeak -27rekin utziz- haien ospearen beherakada agerian uzten du, EH Bildu aurrekaririk gabeko hazkundea izan du, 27 eserleku ere lortuz, hau da, aurreko hauteskundeekin alderatuta sei gehiago.

Euskadiko hautesleen artean lehentasun berriak agertzeak panorama politikoa birmoldatu du. Hezkuntza, osasuna eta etxebizitza bezalako funtsezko zerbitzu publikoen eskariek pisu handiagoa dute gaur hauteskunde-balantzean nazio-identitatearen edo independentziaren auziek baino. Horrek eraman du EH Bildu, historikoki formazio erradikalagoa dela ikusita, eguneroko arazoei erantzun zehatzak bilatzen dizkien hautetsien alternatiba bideragarri gisa kokatzen da.

EAJko Imanol Pradales, boto gehien dituen hautagaia izaten jarraitzen badu ere, ziurrenik lehendakari izatera iritsiko da, koalizioari esker. Eusko Alderdi Sozialista, horrela gehiengo absolutua bermatuz. Dena den, hauteskunde hauen benetako istorioa ez da ohiko alderdi baten berrautapena, EH Bilduren gorakada meteorikoa baizik, egoerari aurre egiteko gai den hautagai gisa.

Hauteskunde-emaitza hauen analisiak datozen egunetan sor litezkeen negoziazio eta aliantza agertoki posibleak hausnartzera garamatza. Alderdien arteko elkarrizketak erabakigarriak izango dira eta ustekabeko koalizioak edo parlamentuaren laguntza estrategikoak sor ditzake.. Emaitzek inplikatutako alderdientzat ez ezik, Euskadiren gobernagarritasunerako eta etorkizuneko politikarako ere ondorioak dituzte.

Testuinguru horretan, hedabideek eta analisi politikoek ezinbesteko leihoa eskaintzen dute euskal gizartearen dinamika eta itxaropenak ulertzeko. Ana Pardo de Vera eta Íñigo Aduriz bezalako figurak, euskal eremu politikoaren ezagutza sakonarekin, kanpaina gertutik jarraitu duen Zuriñe Rodríguezekin batera, Euskadi politikak herritarren eskakizun eta itxaropenen aldaketei nola erantzuten dien ulertzeko aberastu egiten du.

Aldaketa hauen garrantzia Euskadiko mugetatik haratago doa, eskualdeko dinamika politikoak nazioko panorama politikoan nola eragin dezakeen aztertzeko kasua eskainiz. Hauteskunde hauen emaitzek aldaketa zabalagoak aurreikus ditzakete Espainiako politikan, batez ere, alderdi tradizionalek eskaintza politiko konbentzionalekin desenkantatuta dauden hautesleen arreta eta laguntza bereganatzen duten mugimenduen erronkei erantzuten dien moduan.

Hori dela eta, Euskadi hauteskundeetako gudu zelai bat ez ezik, baina Espainiako politika modernotik igarotzen diren tentsio eta eraldaketaren isla batean. Hautesleek beren buruzagiengandik gehiago eskatzen duten eta euren leialtasuna emaitzen truke trukatzeko prest dauden mundu honetan, Euskadik nazio mailan eta baita Europa mailan zabaltzen ari diren joera handienen mikrokosmos bat eskaintzen du. Azterketa honek aldaketa hauek ulertzearen eta horietara egokitzearen funtsezko garrantzia azpimarratzen du gaur egungo panorama politiko aldakor batean garrantzitsuak izaten jarraitu nahi duen edozein erakunde politikorentzat.